سینما یکی از پرتحول‌ترین شاخه‌های هنری‌ست که هر دوره، جریانی تازه و قدرتمندی سربر می‌آورد. گرچه عمر این هنر نسبت به سایر شاخه‌های هنری مانند رقص یا نقاشی بسیار کوتاه‌تر است، امّا در همین سالیان کوتاه نیز شاهد سبک‌های بسیار متنوعی هستیم. یکی از این سبک‌ها، سینمای پست مدرن است. این گونه سبکی از هنر سینمایی است که در دهه‌ی 1980 میلادی به وجود آمد و از آن زمان تاکنون در حال تکامل است. این سبک هنری بر پایه‌ی انتقاد از مفاهیم و نظریه‌های مدرنیسم بنا شده است و به‌طور کلی به تجدید نظر در چگونگی تبیین و تفسیر داستان‌ها، شخصیت‌ها و پیچیدگی‌های انسانی می‌پردازد.
ویژگی‌های سبکی سینمای پست مدرن
هر سبکی برای ابراز وجود نیاز به ارائه زیبایی‌شناسی خاص خود است. سینمای پست مدرن نیز از این قاعده مستثنی نیست. از این رو در طول سالیان دراز هنرمندان بسیاری کوشیده‌اند تا زیبایی‌شناسی این جنس از سینما را خلق و تعریف کنند. در ادامه به مهم‌ترینِ این موارد اشاره خواهیم کرد
آمیختگی ژانرها
در سینمای پست مدرن، ژانرهای مختلفی همچون کمدی، تراژدی، عاشقانه و ترسناک به یکدیگر تلفیق می‌شوند و به‌طور همزمان به‌کار می‌روند.
برهم‌کنش گذشته و حال
در این سبک سینمایی، داستان‌ها و شخصیت‌ها بین گذشته و حال جابجا می‌شوند و از این تداخل زمانی باعث ابهام روایت می‌شود.
بازی با تصاویر و نمادها
سینمای پست‌مدرن از تصاویر و نمادهای متعددی استفاده می‌کند تا مفاهیم و ایده‌های خود را به تصویر بکشد.
شکستن دیوار چهارم
در برخی از فیلم‌های پست مدرن، شخصیت‌ها به‌طور مستقیم با تماشاگران ارتباط برقرار می‌کنند و از این رو این سبک هنری به شکستن دیوار چهارم شهرت یافته است.
انتقاد تند و هجو
سینمای پست‌مدرن از هجو به‌عنوان ابزاری برای انتقاد از جامعه و مفاهیم فرهنگی استفاده می‌کند.
انتقاد تند و هجو در پالپ فیکش!
آزادی در ساختار داستان
ساختار داستان‌های فیلم‌های پست مدرن اغلب غیرخطی است و از روایت‌های موازی، بازگشت به گذشته و پیش‌گویی آینده بهره می‌برند.
معرفی چند فیلم سینمای پست‌مدرن
در ادامه به معرفی چند فیلم در سبک پست‌مدرن، البته به صورت بسیار اجمالی می‌پردازیم تا هنرجویان عزیز با مشاهده این آثار سواد سینمایی خود را غنی‌تر کنند.
پالپ فیکشن (Pulp Fiction) – کارگردان: کوئنتین تارانتینو (1994)
این فیلم به‌خاطر ساختار غیرخطی داستان و تلفیق ژانرهای مختلف همچون کمدی و جنایی شهرت دارد.
ماتریکس (The Matrix) – کارگردان: واچوسکی‌ها (1999)
ماتریکس با استفاده از تصاویر و نمادهای متعدد و ترکیبی از اکشن، علمی-تخیلی و فلسفی، یکی از شاهکارهای سینمای پست مدرن است.
فایت کلاب (Fight Club) – کارگردان: دیوید فینچر (1999)
فایت کلاب با ارائه‌ی دیدگاه‌های انتقادی در مورد مصرف‌گرایی و فرهنگ جامعه، همچنین بازی با تصاویر و ساختار غیرخطی داستان، جایگاه ویژه‌ای در سینمای پست‌مدرن دارد.
فایت کلاب
بیگ لبوسکی (The Big Lebowski) – کارگردان: جوئل و ایتان کوئن (1998)
بیگ لبوسکی با تلفیق ژانرهای کمدی و فیلم نوآر و استفاده از طنز و هجو، یکی از نمونه‌های معروف سینمای پست مدرن است.
مولان روژ (Moulin Rouge!) – کارگردان: باز لورمن (2001)
مولان روژ با ترکیبی از موسیقی، درام و عاشقانه، به‌طور خلاقانه از آهنگ‌های معروف قرن بیستم بهره می‌برد و از ویژگی‌های پست‌مدرنیسم بهره‌برداری می‌کند.
جمع‌بندی
سینمای پست مدرن به عنوان یک جریان هنری در دهه ۱۹۶۰ میلادی شکل گرفت و به سرعت به یکی از مهم‌ترین جریان‌های سینمایی دهه‌های بعد تبدیل شد. این جریان سعی داشت تا با نوآوری‌های فنی، استفاده از افکار و ایدئولوژی‌های پیشرفته و تغییر در نحوه روایت داستان، سینمای سنتی را به چالش بکشاند. در سینمای پست مدرن، داستان‌ها به شکل غیرخطی و غیرمستقیم روایت می‌شوند و ساختارهای سنتی را نادیده می‌گیرند. همچنین، این جریان به تحلیل اجتماعی و سیاسی عمیق‌تری از جامعه می‌پردازد و به بررسی مسائلی مانند بی‌عدالتی، تبعیض، جنگ و خشونت می‌پردازد. سینمای پست مدرن با تأثیرات قابل توجهی بر سینمای بعدی و همچنین هنرهای دیگر، از جمله ادبیات و نمایشنامه‌نویسی، همراه بوده است.
ثبت ديدگاه