آشنایی با اصطلاحات رایج در تئاتر
هر شغلی و هر رشتهای اصطلاحات تخصصی مخصوص به خود را دارد. رشته تئاتر هم اصطلاحات مخصوص به خود را دارد. در این مقاله درباره آشنایی با اصطلاحات رایج در تئاتر صحبت میکنیم.
تئاتر: تئاتر کلمهای یونانی است به معنای چیزی که به آن نگاه میکنند. در فارسی به نمایش روی صحنه تئاتر میگویند. تئاتر وسیله ایست برای بیان مشکلات و مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی که به زبان تئاتر بیان میشود. مهمترین مهارتی که در تئاتر مورداستفاده قرار میگیرد فن بیان و نوع حرکت است. اغلب نمایشنامههای تئاتر از نمایشنامههای معروف ایرانی یا خارجی اقتباس میشوند. گاهی از یک نمایشنامه میتوان اقتباسهای متفاوتی اجرا کرد. گاهی میتوان برداشت آزادی از یک متن نمایشنامه را روی صحنه آورد. معمولاً در تئاتر به دلیل اجرای زنده، ممکن است بداههپردازیهایی نیز صورت گیرد که بازیگر باید به بداههپردازی بهصورت کامل مسلط باشد.
اگر علاقه به بازیگری دارید بهتر است به دوره آموزش بازیگری کودک و نوجوان ما نیز سری بزنید.
در فرهنگ ایرانی نوعی از تئاتر وجود دارد که همان شبیهخوانی یا تعزیهخوانی است. این نوع نمایشنامه در نوع اجرا و متن تفاوت زیادی با تئاتر ندارد. فقط ممکن است بهجای اجرا روی صحنه، در خیابان یا محلهها برگزار شود. معمولاً مکان شبیهخوانی جایی در میانه میدان است که همه تماشاچیان تسلط کامل به صحنه داشته باشند. این نوع نمایش داستانهای عاشورا و پیرامون آن را روایت میکند. گاهی ممکن است روایات دیگر امامان را نیز در برگیرد.
اصطلاحات رایج در تئاتر
آوانسن: صحنهای که در دید تماشاچی قرار دارد و بخش جلوی صحنه هست را آوانسن میگویند. معمولاً همین بخش جلویی صحنه نورپردازی میشود و بازی مهم در این بخش صورت میگیرد. گاهی برخی کارگردانها ترجیح میدهند بخش انتهایی صحنه را مهم نشان دهند. در این مواقع با نورپردازی متمرکز در انتهای صحنه توجه تماشاگر تئاتر به آن نقطه جلب میشود.
افکت: با توجه به اینکه در تئاتر امکان اجرای هر کار یا صدایی نیست، گاهی با استفاده از افکت این تغییرات به صحنه اضافه میشود. مانند: رعدوبرق، خشخش برگهای پاییزی زیر پای تماشاگر، شلیک گلوله و تیربار، صدای حیوانات، باد و باران و…
اکتور: به بازیگران تئاتر میگویند.
آرتیست: معمولاً نقش اول اجرا را آرتیست میگویند.
پروژکتور: به نورافکن فیلم میگویند. این نورافکن در بالای سقف مکان اجرا نصب میشود.
پیس: به نمایشنامهای که برای اجرا در نظر گرفته میشود.
پرسوناژ: بازیگران تئاتر یا سینما. همان شخصیت یا نقشی که قرار است بازی شود را میگویند. پرسوناژهای ممکن است سیاه (نقش منفی)، سفید (نقش مثبت) یا خاکستری (نقش خنثی) باشند.
تراژدی: به معنای غمانگیز. وقتی یک نمایشنامه پایان غمانگیزی داشته باشد به آن تراژدی می گویند. مانند تراژدی رومئو و ژولیت.
دکور: شامل عوامل تزیینی مانند نقاشی، وسیله، اثاث، هر وسیله که در روی صحنه و میزانسن قرار دارد. گاهی دکور ممکن است شامل تمامی وسایل واقعی باشند. مثلاً لوازم منزل و…
درام: درام هنری تقلیدی است که شامل عوامل مختلفی مانند متن نمایش، شخصیتها، صحنهآرایی، بازیگری، افکت، لباس، دیالوگ و غیره میشود. هر نوع نمایشی را دراماتیک میگویند. اصطلاح هنرهای دراماتیک هم به هنرنمایشی میگویند.
دیالوگ: به مجموعه گفتگوهای دو یا چندنفره بازیگران در نمایش را که معمولاً با آمیخته شدن احساسات همراه است دیالوگ میگویند.
مونولوگ: به گفتگوهای یک شخص با خودش مونولوگ میگویند. معمولاً اجرای مونولوگ روی صحنه بهتنهایی کار مشکلی است. اما با تمرین میتوان به این مهارت دستیافت.
رل: به نقش مورداجرا رل میگویند.
سوژه: موضوع فیلم یا داستان سوژه نام دارد.
سن: صحنه یا محل نمایش.
سکانس: اجرای پیوسته و مداوم بدون مکث و توقف سکانس نام دارد. اگر نور خاموش شود و سپس صحنه دیگری شروع به اجرا شود سکانس بعدی است.
کمدی: به نمایش خندهدار کمدی میگویند.
چهرهپردازی (گریم): تغییرات اجرایی روی صورت و بدن بازیگر را گریم میگویند. توسط گریم اشخاص پیر و جوان میشوند. حتی زخمها و نقصهای جسمانی همه با گریم قابلاجرا هستند.
اصطلاحات تئاتر
ملودرام: ملودرام نوعی از نمایش است که ترکیبی از عناصر متضاد و متفاوت است. مثلاً صحنههای کمدی با تراژدی آمیخته میشود.
میمیک چهره: به حرکات چهرهی بازیگر میگویند. این حرکات گاهی میتواند بهجای کلام احساسات بازیگر را انتقال دهد.
میزانسن: این اصطلاح بیشتر در تئاتر مورداستفاده قرار میگیرد. معنای آن چیدن صحنه و به صحنه درآوردن یک اجراست. در حقیقت مرتب کردن تمام آن چیزی که در صحنه وجود دارد؛ توسط کارگردان را میزانسن میگویند.
آموزشگاه پانیذ با در اختیار داشتن اساتید مجرب و هنرمند به کودکان و نوجوانان شما کمک میکند تا با اصطلاحات رایج تئاتر بهخوبی آشنا شوند و برای اجرای بهتر از آنها استفاده کنند.
برای اطلاع از کلاسهای مختلف این مجموعه با ما تماس بگیرید.
ثبت ديدگاه