ما در این مقاله قصد داریم درباره تیم برتون صحبت کنیم. اما پیش از آن بیایید جهان را از نقطه نظر دیگری بنگریم. جهانی که در آن زندگی می‌کنیم گاهی بسیار کسالت‌آور می‌شود. این طور نیست؟ هر روز صبح از خواب بیدار می‌شویم و با جهانی یک‌نواخت روبه‌روییم. جهانی که ثبات خود را به ما تحمیل می‌کند. گاهی این ثبات برایمان چنان بدیهی شده است که حتی لحظه‌ای به دگرگونه دیدنشان فکر نمی‌کنیم.
برای مثال هر صبح خورشیدی به آسمان می‌آید – یا ما توهم می‌کنیم که خورشید به آسمان می‌آید! – و سطح زمینی که روی آن ساکنیم را روشن می‌کند. شباهنگام نیز بساط ماه و ستاره‌ها برپاست. در همین زمین ما با هزاران قانون ثابت مواجهیم؛ برای مثال قانون جاذبه. شده دلتان بخواهد ساعت‌ها پرواز کنید و در هوا معلق باشید؟ شده دلتان بخواهد نامرئی شوید؟ ذهن کسی را بخوانید؟ با موجودات افسانه‌ای زندگی کنید؟ چشمانی از جنس دکمه داشته باشید؟ یا هزاران چیز دیگر!
متأسفانه همه این موارد ناممکن است. ما نه می‌توانیم – حداقل در این زمانه‌ای که زندگی می‌کنیم – ذهن کسی را بخوانیم یا با غول‌ها هم‌سفره شویم. این که آینده چه می‌شود را نمی‌دانم امّا در همین زمانه نیز ما مأمنی برای فرار داریم! جهان فانتزی جایی‌ست که می‌توان تمام محدودیت‌های این‌جهانی را کنار گذاشت و زندگی کرد!
این جهان‌های فانتزی خالقانی زیادی دارد. یکی از مطرح‌ترینِ این افراد تیم برتون است. او سالیان سال به حوزه‌های سینما، شعر، داستان و تئاتر فعالیت کرده و جهان‌های جدیدی را خلق کرده است. در ادامه ابتدا به معرفی او خواهیم پرداخت و سپس سینمای فانتزی تیم برتون را معرفی خواهیم کرد.
تیم برتون کیست؟
تیموتی والتر برتون، ملقب به تیم برتون یکی از بزرگ‌ترین کارگردانان فانتزی سینماست. او علاوه بر سینما در حوزه‌های شعر، داستان، تئاتر و نقاشی نیز فعالیت می‌کند. تیم در 25 اوت 1958 در ایالت کالیفرنیای آمریکا متولد شد. تفریح او در کودکی دیدن فیلم‌های ترسناک و علمی تخیلی بود. بدون شک می‌توان گفت که همین فیلم‌ها آینده هنری او را رقم زدند.
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد او خالق جهان‌های فانتزی‌ست. اگر نگاهی گذرا به کارنامه او بیندازیم با فیلم‌های عجیبی رو به رو خواهیم شد. از مهم‌ترین فیلم‌هایی که این کارگردان پرکار ساخته است می‌توان به بیتل‌جوس، ادوارد دست قیچی ، اسلیپی هالو، عروس مرده، اد وود، سوئینی تاد اشاره کرد.
نکته دیگر درباره تیم برتون همکاری مداومش با جانی دپ است. این دو متقابلاً بخشی از شهرت خود را مدیون یکدیگرند. اگر بخواهیم آمار دقیقی در این باره ارائه دهیم باید بگوییم که برتون در 9 فیلم خود با دپ همکاری داشته است. از دیگر بازیگران مطرحی که برتون با آن‌ها همکاری داشته می‌توان جک نیکلسون اشاره کرد. این دو در دو فیلم بتمن و مریخ حمله می‌کند همکار بوده‌اند.
نمایی از ادوارد دست قیچی
سینمای فانتزی تیم برتون
همان‌طور که گفته شد تیم برتون به داشتن جهانی فانتزی مشهور است. فانتزی این دنیاها می‌تواند به هر شکلی نمایان شود. خلاقیت او محدود به مسئله خاصی نیست می‌تواند به هر جایی سرک بکشد. برای مثال کسی که به جای دست قیچی دارد! ایده بسیار ساده‌ایست که کمتر کسی سراغش می‌رود. اما برتون این ایده را در ادوارد دست قیچی به فیلمی شاهکار تبدیل کرده است.
البته ممکن است دامنه این فانتزی گسترده‌تر شود. روزی را تخیل کنید که مریخی‌ها حمله کرده‌اند. البته که ایده حمله موجودات فضایی را بارها و بارها ساخته‌اند؛ امّا هیچ کسی نمی‌تواند این موضوع را مانند تیم برتون در فیلم مریخ حمله می‌کند بپروراند.
در جهان‌های تخیلی برتون نوعی بامزگی و خشونت را توأمان می‌بینیم. گاهی ممکن است با خود اندیشه کنید که این دو چه سنخیتی دارند. فیلم سوئینی تاد یا اسلیپی هالو را ببینید تا متوجه شوید که برتون از دل این دو حس متناقض چه فیلمی ساخته!
پوستر سوئینی تاد
جمع بندی
ما در این مقاله به بررسی جهان فانتزی تیم برتون پرداختیم. کارگردانی که همچو ما از این دنیای کسالت‌بار خسته شده جهان جدیدی خلق کرده است. در ادامه به مهم‌ترین فیلم‌های او اشاره کردیم و از همکاران مهمش نام بردیم. پس از آن سعی کردیم تا جهان فانتزی برتون را از دل فیلم‌هایش بیرون کشیده بررسی کنیم. امیدوارم که این مقاله برایتان مفید بوده باشد.
ثبت ديدگاه