دفتر تاریخ هنر همواره نام‌های زیادی را به خود دیده است. اصلاً یکی از شیرینی‌های هنر همین است که تمامی ندارد و تا زمان که انسان هست، هنر نیز وجود دارد. باری اگر دقیق‌تر شویم و خود را در تاریخ تئاتر محدود کنیم اسامی بسیار جلوه می‌کند. اسامی نظیر آیسخولوس، شکسپیر، مولیر، برشت، بهرام بیضایی، ایبسن و نام‌هایی از این قبیل. ما در این نقاله قصد داریم به معرفی سه مورد از برترین نمایشنامه‌ نویسان تاریخ هنر بپردازیم.

البته ناگفته نماند که محدود کردن این افراد به سه مورد، باعث اشاره نکردن به هزاران نام می‌شود. این به آن معنی نیست که ما این سه مورد را از باقی نمایشنامه‌نویسان برتر می‌دانیم! صدالبته که آن‌ها نیز در جای خود ارزشمندند و باید بررسی شوند امّا به هر حال محدودیت کلمات ما را بر آن می‌دارد که به ذکر سه مورد اکتفا کنیم.  سعی کردیم که این افراد از سه دورۀ تاریخی متفاوت انتخاب شوند. یکی از جهان باستان، یکی از سال‌های میانی و یکی از روزگار خودمان.

باری به هنرجویان عزیز پیشنهاد می‌شود که به این شرح‌های مختصر اکتفا نکنند و توضیحات مبسوط‌تر را در کتاب‌ها بخوانند. البته هیچ کتابی نمی‌تواند به اندازه آثار خودِ نویسندگان آن‌ها را به ما بشناساند. پس حتماً و حتماً سعی کنید همه یا حداقل بخش بزرگی از آثار بزرگان را بخوانید.

سوفوکل

یکی از برترین نمایشنامه‌نویسان تاریخ سوفوکل است. او در یونان باستان می‌زیسته و در کنار اورپید و آیسخولوس مثلث برترین نمایشنامه‌نویسان یونان باستان را تشکیل می‌داده است. از نمایش‌نامه‌های او می‌توان به اودیپ شهریار، الکترا، آنتیگونه، آژاکس و… اشاره کرد. به گفته محققان او در سال 405 یا 406 پیش از میلاد زاده شده و در سال 405 یا 406 پیش از میلاد از دنیا رفته است. ارسطو، فیلسوف نامی، در کتاب فن شعر خود نمایشنامه اودیپ شهریار را نمونه قرار داده و از دل آن ویژگی‌های تراژدی را بیرون کشیده است. برای کسانی که تمایل به مطالعات حرفه‌ای تئاتر دارند خواندن آثار سوفوکل از نان شب واجب‌تر است زیرا می‌توان ادعا کرد که پایه تمامی نمایشنامه‌های بعدی آثار اوست.

مولیر

ژان باتیست پوکلن ملقب به مولیر یکی دیگر برترین نمایشنامه‌ نویسان تاریخ است. او در 15 ژانویه سال 1622 در پاریس متولد شد و در 17 فوریه سال 1673، زمانی که تنها 51 سال داشت از جهان رفت. آثار او را می‌توان از شاخص‌ترین کمدی‌های تاریخ هنر دانست. او با ذوق و قریحه ذاتی خود توانست کمدی را متحول کرده و ارزش آن را در میان مردم تا سطح تراژدی بالا بیاورد. از آثار مشهور او می‌توان به خسیس، تارتوف، بورژوای نجیب‌زاده، ازدواج اجباری و مردم‌گریز اشاره کرد. در آثار او می‌توان تمسخر کلیسا و قواعد سنتی آن را دید. بسیاری معتقدند که مولیر برای اولین بار بی‌دینی را روی صحنه آورد!

مولیر

تصویری از مولیر

مارتین مک‌دونا

سومین نمایشنامه‌ نویس بزرگی که به او خواهیم پرداخت مارتین مک‌دونا نام دارد. ار در 26 مارس 1970 در لندن متولد شدو اکنون نیز در آن شهر اقامت دارد. از نمایشنامه‌های او می‌توان به ملکه زیبایی لی‌نین، ستوان آینیشمور، مرد بالشی و مراسم قطع دست در اسپوکن اشاره کرد.

او علاوه بر تئاتر در عرصه فیلم‌سازی نیز موفق عمل کرده و فیلم‌های در بروژ، هفت روانی و سه بیلبورد خارج از میزوری را ساخته است.

او در نوشتن آثارش به شدت تحت تأثیر نسل پاپ به ویژه کوئنتین تارانتینو است. خشونت نمایشنامه‌های او از همان جنس است که تارانتینو در فیلم‌هایش نمایش می‌دهد. آثار او دارای طنز سیاهی قدرتمند است. او در دیالوگ‌نویسی بسیار چیره دستانه عمل می‌کند و حتی سخت‌ترین مخالفان او نیز به این مسئله اعتراف می‌کنند.

مارتین مک‌دونا

تصوری از مارتین مک‌دونا

جمع بندی

شناخت نمایشنامه‌نویسان بزرگ از ملزومات هنرجویی تئاتر است. با این حال نباید به ای توضیحات مختصر که تنها باعث توهم دانش – نه خود آن – می‌شوند اکتفا کرد. باید رفت و هنرمندان را از دل آثاری که می‌سازند شناخت. ما در این مقاله به معرفی سه مورد از برترین نمایشنامه‌ نویسان تاریخ پرداختیم. امیدوارم که این مقاله برایتان مفید بوده باشد.