برای هنرجویان علاقهمند به سینما مطالعه کتب سینمایی از نان شب واجبتر است. هنرجویان عزیز حتماً میدانند که تنها تماشای فیلم نمیتواند سواد سینمایی آنها زیاد کند. معمولاً اساتید بزرگ شما را به مطالعه کتابهای سینمایی تشویق میکنند. آنها به خوبی میدانند که اگر هنرجو میل پرواز به سمت آسمان سینما را دارد، باید دو بال سالم و زیبا داشته باشد. یکی از این بالها تمرینات عملی است و دیگر مطالعه کتابهای سینمایی و بررسی فیلمها بر اساس مطالعاتشان. ما در این مقاله قصد معرفی کتابهای مهم سینمایی را داریم.
انتخاب این کتابها به گونهای بوده که در عین سادگی پل ورود شما به مطالعات پیشرفتهتر باشد. این سه کتاب به نوعی قصد دارد بنایی بسازد که تمام مطالعات سینمایی پیشرفتهتر خود را بر آن استوار کنید. صدالبته که کتابهای پایه دیگری نیز وجود دارد. اگر مربیتان تأیید کرد، آنها هم میتوانند برایتان مناسب باشند. هدف اصلی مقاله ترغیب هنرجویان به مطالعه آثار مکتوب سینمایی است.
چرا باید کتابهای گاهی خستهکننده سینمایی را بخوانیم؟
پاسخ به این پرسش بسیار ساده است. بگذارید با کمی مقدمهچینی بگویم. کارکنان در تمام حوزههای هنر معمولاً دو نوعاند. یکی افراد خلاق که با سواد زیادی که دارند میتوانند دست به کارهای جدیدی بزنند. آنها به خوبی میدانند که هنرشان چیست و چه امکاناتی دارد. امثال این افراد کم نیستند. عموماً تمام هنرمندان جاویدان مانند بتهوون، کیارستمی، جیمز جویس و دیگران از این دستهاند. گروه دیگر امّا تنها هستند که فرمانها را عملی کنند. این گروه که پس از مرگ فراموش میشوند سواد هنری زیادی ندارند. این بیسوادی امکان خلاقیت را از آنها میگیرد و آنها را تبدیل به ابزار در دست هنرمندان خلاق میکند. انتخاب با شماست. دوست دارید از کدام گروه باشید؟
جدا از موارد فوق، مطالعه کتابهای مهم سینمایی لذت شما را از هنرتان چند برابر میکند. شما با تماشاگر عادی تفاوت خواهید کرد و به جادوی هنر پی میبرید. تنها کافیست کمی مطالعه کنید تا به حرف من برسید.
کتاب تاریخ سینما
یکی از کتابهای مهم سینمایی کتاب تاریخ سینما اثر دیوید بوردول و کریستین تامسون است که به همت نشر مرکز به فارسی برگردانده شده است. دیوید بوردول و کریستین تامسون از بزرگترین آموزگاران سینمایند. ما در ادامه به کتابی دیگر از این دو اشاره خواهیم کرد. باری کتاب تاریخ سینما با بیانی بسیار ساده روند تاریخی شکلگیری دوربینهای اولیه تا سینمای معاصر را توضیح میدهد. یکی از ویژگیهای مثبت این کتاب توضیح کاملِ تمامی مکاتب مهم سینمایی است. این کتاب به سینمای یک کشور خاص نمیپردازد بلکه رد پای این هنر را در تمامی کشورهای اثرگذار دنبال میکند. از دیگر ویژگیهای مثبت این کتاب رفرنسدهی بسیار عالی آن است. شما با مطالعه هر بخش با بخش عظیمی از فیلمها و کتابها مواجه میشوید که به شما در تثبیت مطالب و مطالعه بیشتر کمک میکند.
کتاب تاریخ سینما
کتاب هنر سینما
یکی دیگر از آثار مهم دیوید بوردول و کریستین تامسون کتاب هنر سینما است. این کتاب نیز به همت نشر مرکز به فارسی برگردانده شده است. در این کتاب مؤلفین کوشیدهاند تا با سادهترین زبان ممکن تمامی عناصر فرمی فیلم را توضیح دادهاند. این کتاب تک تک عناصر فرمی نظیر دوربین، صدا، بازیگری و… را به طور دقیق و حسابشده بررسی کردهاند. در انتهای هر فصل نیز یک فیلم انتخاب شده به نقد آن میپردازد.
در انتهای کتاب نیز تحلیلهای فرمی بسیار دقیقی از چند فیلم مطرح سینما وجود دارد. این تحلیلها نمونههای بسیار خوبیاند برای نقد و تحلیل فیلم. مطالعه این کتاب برای هنرجویان سینما از نان شب نیز واجبتر است!
کتاب هنر سینما
آناتومی فیلم
یکی دیگر از کتابهای مهم سینمایی، کتاب آناتومی فیلم نوشته برنارد اف دیک است. این کتاب به شما ساختار فیلم را توضیح میدهد و شما را در دقیق دیدن فیلمها یاری میکند. پیشنهاد میکنیم که مطالعه این کتاب را پس از کتابهای معرفی شده در بالا انجام دهید.
جمعبندی
ما در این مقاله به معرفی سه مورد از کتابهای مهم سینمایی پرداختیم. گفتیم که مطالعات سینمایی شما را از یک فرد عادی به یک هنرمند خلاق تبدیل میکند. ما هنرجویان سینما باید بخش عمدهای از زندگیمان را صرف مطالعاتی اینچنینی کنیم. امیدوارم این مقاله برایتان مفید بوده باشد.
سلام مرسی بابت مطالب خیلی خوب و مفیدتون.
نظرتون درباره کتاب نما به نما چیه؟ خوبه؟ و بین این همه کتاب کدوم رو اول بخونیم؟
ممنونم
سلام و عرض ادب،
ممنون از محبتتان.
نما به نما هم کتاب خوبیست اما بر وجه عملی “کارگردانی” تاکید دارد نه “شناخت سینما”. اگر به کارگردانی علاقهمندید میتوانید از نما به نما استفاده کنید.
برای شروع مطالعات سینمایی پیشنهاد من کتاب “هنر سینما” است.
موفق باشید.