ماساکی کوبایاشی، از جوانی پسرم تا خانواده‌ای بدون میز شام

اگر بگوییم سینمای ژاپن با ماساکی کوبایاشی معنا پیدا می‌کند اغراق نکرده‌ایم. بی‌شک یکی از ارکان سینمای ژاپن کوبایاشی است. این مقاله به موضوع ماساکی کوبایاشی، از جوانی پسرم تا خانواده‌ای بدون میز شام می‌پردازد.

کوبایاشی در سال 1916 در هوکایدو متولد شد. در جوانی به منچوری اعزام و اسیر جنگی شد. در سال 1946 پس از آزادی به‌عنوان دستیار کارگردان مشغول به کار شد. شش سال بعد کوبایاشی به‌عنوان کارگردان مستقل به جامعه هنری ژاپن معرفی شد.

کوبایاشی که او را هیچکاک سینمای ژاپن می‌نامند، با خلق شاهکارهایی نظیر هاراکیری، کوایدان و سه‌گانه وضعیت بشری به شهرتی فوق‌العاده رسید. او به خاطر کارگردانی هاراکیری و کوایدان در فستیوال کن برنده جایزه هیئت‌داوران شد.

ماساکی کوبایاشی

ماساکی کوبایاشی

اولین فیلم او به نام ” جوانی پسرم” در سال 1952 ساخته شد. وی از همان ابتدا حساسیت خود نسبت به مسائل اجتماعی را بروز داد. وی در ابتدا فیلم‌های اجتماعی می‌ساخت و در ادامه با ساخت فیلم‌هایی نظیر “اتاقی با دیوارهای قطور” به مسائل مربوط به جنگ پرداخت. کوبایاشی با فیلم کوایدان، که یک فیلم چهار اپیزودی است نشان داد که نه‌تنها روانشناسی قهار است بلکه در ساخت فیلم‌هایی با ژانر وحشت نیز استعدادی شگرف دارد.

نگاهی به فیلم وضعیت بشری

یکی از شاهکارهای کوبایاشی وضعیت بشری است. تماشای این فیلم که نوعی سه‌گانه محسوب می‌شود حدود ده ساعت زمان می‌برد. این سه‌گانه با نام‌های “عشق بزرگ‌تری نیست”،”راهی به ابدیت” و “دعای یک سرباز” ساخته‌شده است. موضوع این فیلم درباره داستان اشغال ژاپن و تجاوز به منچوری است. او در فیلم‌هایش به دنبال صلح بشری بود. عشقی که انسان‌ها از یکدیگر دریغ کرده‌اند. خشونتی که انسان‌ها درگیرش شده‌اند؛ خشونتی که حتی به طبیعت و کودکان رحم نمی‌کند.

هاراکیری، خودکشی به سبک سامورایی

موضوع خودکشی در سینمای هالیوود یا اروپا ماهیتی متفاوت با خودکشی ژاپنی در این فیلم دارد. خودکشی این فیلم از نوع اصالت و غیرت است. اصالت و غیرت جامعه فئودالی و سامورایی‌های ژاپنی که دست روزگار آن‌ها را به قهقرا کشیده است. این فیلم با درگیر کردن احساس مخاطب و هم ذات پنداری فوق‌العاده همواره مورد تحسین بوده و هست. زیبایی بصری فوق‌العاده فیلم، بیان بی‌پروای احساسات و کنترل ضرباهنگ داستانی توانسته پازل موفقی در این فیلم بسازد.

کوایدان، وحشتی تمام‌نشدنی

کوایدان در سال 1964 با اقتباس از نوشته‌های لافکادیو هرن ساخته شد. این فیلم معرف فرهنگ سنتی ادبیات داستانی و نمایشی ژاپن است. این فیلم نه‌تنها با دیالوگ، بلکه با حرکات و صحنه‌ها و حتی زاویه دوربین می‌تواند وحشت را به تماشاگر منتقل کند. کوایدان با مرکزیت قرار دادن دنیای فرا طبیعی و غیرمادی و بیان کردن داستان‌های ارواح فرهنگ کهن ژاپن و افسانه‌های ژاپنی را زنده کرد. این فیلم علاوه بر سرگرم کردن و زیبا بودن ارزش‌های اخلاقی ازیادرفته به یاد تماشاگر می‌آورد. اخلاق‌گرایی که بابیان داستان‌ها درمی‌آمیزد و عاقبت کسانی که اخلاق را لگدمال میکند؛ را به‌خوبی به تصویر می‌کشد. تا آنجا که ممکن است تماشاگر حس کند چنین مکافات و مجازاتی برای چنین عملی زیاده از حد بود. اما کوبایاشی با بی‌رحمی تمام بی‌اخلاقی را مجازات می‌کند.

اغراق هم در جای‌جای این فیلم نشان داده می‌شود. اغراقی که در برخی صحنه‌ها، گریم‌ها و دکورهای انتزاعی دیده می‌شود فضایی را خلق می‌کند که بیننده بیشتر دچار وحشت می‌شود. کمتر فیلمی را در ژانر وحشت می‌توان یافت که علیرغم ترسناک بودن معانی ناب اخلاقی و عرفانی را انتقال دهد.

کوبایاشی را به‌عنوان کارگردانی می‌شناسند که داستان‌هایی که از اجدادشان سینه‌به‌سینه نقل می‌شده را به تصویر کشیده است. اگر قصد دارید بافرهنگ ژاپن و مردم این کشور آشنا شوید، از سنت‌ها و آداب‌ورسومشان مطلع شوید دیدن فیلم‌های کوبایاشی به شما کمک می‌کند.

کوبایاشی یازده سال پس از آخرین کار خود با نام”خانواده‌ای بدون میز شام” در توکیو از دنیا رفت.

کوبایاشی می‌تواند الگوی بسیاری از علاقه‌مندان به این حوزه باشد. الگویی که نه‌تنها باید با دیدن فیلم‌ها و بررسی آثارش از او الهام گرفت، بلکه باید کم‌کم تلاش کرد و پا در این مسیر گذاشت.

اگر به بازی و بازیگری و دنیای سینما علاقه‌مند هستید و دوست دارید فرزند شما روزی در یک جشنواره بین‌المللی بدرخشد و باعث افتخار شود، آموزشگاه پانیذ با انواع کلاس‌های آموزش بازیگری، بداهه‌پردازی، شاهنامه‌خوانی و…در خدمت شماست.