ما در این مقاله به بررسی سینمای SCI FI و دنیای ابرقهرمانان و فیلم هایی بر اساس کمیک بوک خواهیم پرداخت. پیش از ورود به این بحث باید قدری درباره مفهوم ژانر صحبت کنیم. ژانر چیست؟ اگر کتاب‌های نظریه فیلم را تورق کنیم و بخواهیم به ساده‌ترین شکل ممکن پاسخ این سؤال را بدهیم، باید بگوییم که ژانر روشی برای دسته‌بندی فیلم است بر اساس شباهت‌هایی که در روایت با هم دارند. جالب است بدانید که تئوریسین‌های سینما این مفهوم را از تئوری‌های ادبی وام گرفته‌اند. از جمله ژانرهای معروف سینما می‌توان به کمدی، اکشن، ماجراجویی، ترسناک، علمی تخیلی SCI-FI و… اشاره کرد. نکته دیگری که باید بدانیم این است که هر ژانری به چند ساب‌ژانر تقسیم می‌شود. ساب ‌ژانرها که در فارسی با عنوان زیر ژانر هم شناخته می‌شوند، نوعی تقسیم بندی درون ژانری‌اند. برای مثال ژانر ترسناک به ساب‌ژانرهای اسلش، ماورایی، روان‌شناختی و… تقسیم می‌شود ما در ادامه به ژانر علمی تخیلی و یکی از زیر ژانرهای محبوب او یعنی ابرقهرمانی خواهیم پرداخت.

ژانر علمی تخیلی چیست؟

معمولاً فیلم‌هایی در این دسته قرار می‌گیرند که جهانشان با جهان ما متفاوت است امّا این تفاوت بر پایه علم است. از پدیده‌هایی که در این نوع فیلم‌ها خواهید دید، می‌توان به پدیده‌هایی مانند موجوداتی که فرازمینی‌اند، سفینه‌های عجیب، سفر به سایر کهکشان‌ها، بازی و جابه‌جایی در زمان، دنیاهای موازی، تکنولوژی‌‌‌هایی متعلق به آینده بسیار دور مانند هوش مصنوعی، ربات‌های انسان‌نما و… اشاره کرد. از ساب‌ژانرهای مهم این ژانر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

sci-fi

فیلم‌هایی در این دسته قرار می‌گیرند که جهانشان از جهان ما متفاوت است

 

رستاخیزی و پسا رستاخیزی

جهان این فیلم پس از حادثه‌ای عظیم به نمایش داده‌ می‌شود. زمانی که بیشتر مردم از بین رفته‌اند؛ به طوری که تنها گروه اندکی از انسان‌ها باقی مانده‌اند که آن‌ها هم زندگی سختی دارند. آن‌ها باید برای بقا بجنگند و زنده بمانند. این زیر ژانر پس از استفاده از بمب اتمی در جنگ جهانی دوم شکل گرفت و با تهدیدات جنگ سرد شدت یافت.

اپرای فضایی

این ساب ژانر، از محبوبترین ساب ژانر های علمی تخیلی است. این نوع فیلم ها بیشتر شامل درگیری های میان کهکشانی بین جوامع بسیار پیشرفته است. این ساب ژانر عمدتاً به ژانر ماجراجویی و اکشن نزدیک است و از عناصر آن ها نیز استفاده می‌کند. مشهورترین فیلم‌ این ساب ژانر، مجموعه فیلم‌های Star wars  است.

وسترن فضایی

این ساب ژانر ترکیبی است از سینمای وسترن و علمی تخیلی. ما در این ساب‌ژانر عمدتاً با یک کابوی فضایی رو به رو هستیم. از آثار محبوب این ساب ژانر می‌توان به سریال‌های Westworld و The Mandalorian اشاره کرد.

ابرقهرمانی

البته اختلاف بسیار زیادی برای تعیین جایگاه سینمای قهرمانی میان تئوریسین‌های سینما وجود دارد. گروهی این گونه را زیر ژانر سینمای فانتزی می‌دانند، گروهی برای این گونه ژانر مستقلی را قائل‌اند و گروهی نیز این جنس از سینما را زیر ژانرِ سینمای علمی تخیلی معرفی می‌کنند. ما با علم بر این موضوع، با مسامحه سینمای ابرقهرمانی را در این جا معرفی می‌کنیم. اولین نکته این است که این دسته به دنیای ابرقهرمانان و فیلم‌هایی بر اساس کمیک بوک می‌پردازد. در ادامه به صورت مبسوط‌تری این گونه را معرفی خواهیم کرد.

دنیای ابرقهرمانان و فیلم هایی براساس کمیک بوک

گفتیم که فیلم‌های این دسته عمدتاً بر اساس کمیک بوک‌های فانتزی یا تخیلی ساخته شده‌اند. کاراکترهایی نظیر سوپرمن، بتمن و… پیش از حضور در سینما، در این نوع کتاب‌ها زندگی می‌کردند.

از نظر اقتصادی ژانر اصلی دو دهه اخیر سینما، همین سینمای ابرقهرمانی بوده‌ است. به دلیل سود هنگفت اقتصادی، استودیوهای بزرگ دائماً در تلاش‌اند تا اقتباسات جدیدی تولید کرده و سود زیادی ببرند. از جمله فیلم‌های این دسته می‌توان به لوگان، مردان اسرارآمیز (Mystery Men)، مرد عنکبوتی: بازگشت به خانه، مردان ایکس (X-Men) و زن شگفت‌انگیز اشاره کرد.

یکی دیگر از عوامل موفقیت این نوع فیلم‌ها تعداد بازیگران سرشناسی است که در فیلم های دسته ابرقهرمانی به ایفای نقش پرداخته‌اند. بازیگرانی نظیر کریستین بیل، بن افلک، رابرت پتینسون و رابرت داونی جونیور. به هر حال این نوع فیلم‌ها امروزه صنعت سینما را بلعیده‌اند. صحبت از آینده این دسته بسیار سخت است. کسی نمی‌داند که موضع موجود تا چه زمانی ادامه خواهد یافت.

Super H

این فیلم های بر اساس کمیک بوک‌های فانتزی یا تخیلی ساخته شده‌اند.

جمع‌بندی

ما در این مقاله در ابتدا به صورت مختصر اما کامل درباره مفهوم ژانر و ساب ژانر صحبت کردیم. سپس به معرفی ژانر علمی تخیلی پرداخته زیر ژانرهای مهم آن را بررسی کردیم. از این زیر ژانرها می‌توان به اپرای فضایی، وسترن فضایی، آخرالزمانی و… اشاره کرد. سپس به دنیای ابر قهرمانی رفته توضیحاتی ارائه دادیم.