بدون شك همه ما بارها و بارها واژه كمدی را شنيده ايم و با آن در حوزه های مختلف هنر و ادبيات از تئاتر و سينما تا رمان مواجه بوده ايم؛ اما كمتر كسی است كه با اين سوال مواجه شود كه اصلا فلسفه كمدی چيست؟ آيا هدف از كمدی صرفا خنديدن است؟ سوالات زيادی را می توان پيرامون مفهوم كمدی مطرح كرد و به تناسب آن بحث های زيادی می تواند شكل بگيرد. كمدی يكی از محبوب ترين ژانرها در عرصه هنر به ويژه سينما به شمار می رود و اگر نگاهی به آثار سينمايی كشورهای مختلف داشته باشيم می بينيم كه بخش عمده ای از آثار در ژانر كمدی هستند. از طرف ديگر بررسی گيشه ها ما را به اين نتيجه خواهد رساند كه فيلم های كمدی جزء پرفروش ترين فيلم ها در سينما به شمار می رود. در اين مقاله قصد داريم نگاهی كوتاه به اين مفهوم داشته باشيم تا بيشتر با فلسفه كمدی آشنا شويم.
در ابتدا اگر بخواهيم كمدی را تعريف كنيم بايد گفت آثاری(فيلم، تئاتر، نقاشی، رمان و…) كه آميخته با طنز، خنده و شوخی است. اين يكی از ساده ترين تعاريفی است كه می توان از كمدی ارائه داد. نكته ای كه در اين خصوص مطرح است اين موضوع است كه هدف كمدی خنداندن صرف نيست بلكه بيان يك نقد به زبان طنز آميز و كنايه آلود است، اما متاسفانه در بيشتر آثاری كه در حوزه كمدی توليد و اكران می شود اين اصل جايی ندارد؛ به عبارت دقيق تر بيشتر آثاری كه امروز در عرصه كمدی ساخته می شود نقد يا مسئله خاصی را بيان نمی كند بلكه صرفا هدف، گرفتن خنده از مخاطب است. اين در حالی است كه رسالت كمدی پرداختن به مسائل اصلی جامعه با زبان طنز است نه صرفا تامين كننده منافع اقتصادی سازندگان.
نكته ای كه در خصوص طنز بسيار حائز اهميت است اين موضوع است كه بسياری از مسائل انقدر تلخ هستند كه بيان آنها احساس خوبی به مخاطب نمی دهد مانند فقر، ونداليسم فرهنگی، جنگ ها و كشتارها و… اما پرداختن با زبان طنز به اين مسائل نه تنها مخاطب را اذيت نمی كند بلكه او با تمايل بيشتری به تماشا می پردازد. در واقع كمدی اين قابليت را دارد كه علاوه بر ايجاد لذت در بيننده او را به فكر وادار كند و مسائل و مشكلات اصلی جامعه را برجسته سازد.
مستر بين
يكی از ويژگی های اصلی كمدی را می توان كاهش فشارهای روانی ناشی از اتفاقات و حوادث ناگوار دانست. در زندگی همه انسان ها مسائلی وجود دارد كه باعث آزرده خاطری افراد می شود و يادآوری آنها احساس بدی را در فرد ايجاد می كند؛ علاوه بر اين گاهی افراد در شرايطی قرار می گيرند كه بسيار سخت، طاقت فرسا و منزجر كننده است؛ معمولا افراد در چنين شرايطی با فشار عصبی زيادی مواجه می شوند و كاملا به لحاظ روانی و رفتاری دچار آسيب و بحران می شوند، در چنين شرايطی طنز و كمدی می توانند بسيار تاثير گذار و مثبت باشد به طوری كه فرد را از زير بار اين فشارها و حملات روانی خارج كنند. در واقع طنز می تواند رويكرد جديدی به افراد نسبت به شرايط و مشكلات دهد و تا حدی فرد را از بحران فكری خارج كند.
بحث نااميدی موضوعی است كه معمولا افراد از طبقات مختلف اجتماعی و بنابر دلايل مختلف با آن مواجه می شوند. به نوعی امروزه موضوع نااميدی در جوامع به يك مشكل حاد تبديل شده اين در حالی است كه كمدی می تواند به حل اين مشكل كمك كند. مسلم است كه اين ژانر نمی تواند به كل نااميدی را از جامعه ريشه كن كند اما به اندازه خود می تواند به حل اين معضل كمك كند.
خنديدن و شاد بودن علاوه بر اينكه خود اتفاق بسيار مطلوبی است، فوايد زيادی به ويژه به لحاظ فيزيولوژی و فكری برای فرد دارد؛ در شرايطی که جامعه امروز به لحاظ اقتصادی وضعيت بسيار بدی دارد و عموم مردم وضعيت خوبی ندارند، آثار كمدی علاوه بر اينكه می توانند اين مسائل و مشكلات را به تصوير بكشند و در صدر اولويت ها قرار دهند از طرف ديگر می توانند باعث شوند مخاطبان هر چند برای لحظه هایی كوتاه و موقتی شادی را تجربه كنند و كمی از زير بار و فشار روانی خارج شوند.
ثبت ديدگاه