تئاتر یکی از قدیمیترین شکلهای هنری در جهان است. از زمانهای باستان، انسانها به دنبال راهی برای بیان داستانهای خود بودند و تئاتر یکی از بهترین ابزارها برای رسیدن به این مهم است زیرا تئاتر به عنوان یک شکل از هنر نمایشی، از طریق بازیگری، صحنهپردازی، صدا و نور، داستانهای مختلف را به تصویر میکشد. از این رو مردم دوران باستان توجه ویژهای به این هنر کردند و به نوعی سنگ بنای تاریخچه تئاتر را گذاشتند. امروزه برای ما هنرجویان لازم است تا با سیر تحولاتی که بر این رشته هنری جذاب حادث شده آشنا باشیم. این مقاله به بررسی اجمالی تاریخچه تئاتر میپردازد.
سالهای نخستین؛ زمینه پیدایش تاریخچه تئاتر
تاریخچه تئاتر به طور گستردهای با تاریخ انسانها همراه بوده است. در قدیم، تئاتر به عنوان شکلی از مناسک مذهبی بود که در آن، بازیگران داستانهای مذهبی را به نمایش میگذاشتند.در این نمایشها هدف تنها جلب رضایت خدایان مختلف بود. این کار گاهی با قربانی کردن همراه میشد. پس از گذشت مدتی بسیار طولانی در یونان باستان تئاتر جنبه آموزشی و سرگرمی یافت امّا هنوز هم در سراسر جهان جنبه مذهبی آن بیشتر بود. به گونهای که حتی تراژدیهای یونانی نیز به داستان خدایان و نیمهخدایان میپرداختند.
روم باستان
در دوره روم باستان، تئاتر به شکلی از سرگرمی و تفریح تبدیل شد که در آن، بازیگران داستانهای تاریخی و اسطورهای را به نمایش میگذاشتند. دقت به این نکته ضروریست که در این دوره تئاتر کارکرد مذهبی خود را از دست داد و وارد حوزه سرگرمی شد. در دوره میانه، تئاتر به عنوان یک شکل از هنر نمایشی، بسیار پرطرفدار شد و در اروپا، بازیگران در تئاترهای خود، داستانهای مختلف را به نمایش میگذاشتند. در این دوران نمایشنامهنویس بزرگی پا به عرصه گذاشتند که رشد چشمگیری به این هنر دادند. شاید بتوان این دوره را نقطه عطف تاریخچه تئاتر دانست.
بازسازی سالنهای تئاتر قدیمی در تبریز!
قرن 17
در قرن ۱۷، تئاتر به عنوان یک شکل از هنر نمایشی، بسیار پرطرفدار شد و در این دوره، بازیگران برای نخستین بار از کلاسیکهای یونانی و رومی الهام گرفتند.بزرگترین نقطه عطف تاریخچه تئاتر این دوره است. در این دوره افراد اعم از اشراف و غیراشراف برای گذران وقت و تفریح سری به سالنهای تئاتر میزدند. بسیاری از بزرگترین سالنهای تئاتر در این دوره ساخته شد و از نظر ادبی، میراث سترگی از این دوره برایمان به جای ماند.
در دوران مدن پست مدرن تئاتر کارکرد نمایشی خود را حفظ کرده است امّا از رویکرد کلاسیک خود بسیار فاصله گرفته. برای مثال بسیاری از مطرحترین کارگردانان و نویسندگان مطرح تئاتر این دوره به دنبال ارائه داستانهایی نظیر شاه لیر نیستند، بلکه سرگرم بازی با فرم شدهاند و الحق هم شاهکارهای عجیبی خلق کردهاند. در واقع میتوان پنداشت که تاریخچه تئاتر در دوران مدرن و پست مدرن دچار انجراف اصیل و عجیبی از نوع کلاسیک خود شده است و این موضوع نوید تجربههای بسیار تازهتری را به دوستداران این هنر میدهد.
تئاتر پست مدرن
چرا تئاتر
حال در این بخش پس از بررسی تاریخچه تئاتر به صورت اجمالی لازم است به این پرسش پاسخ دهیم؛ چرا تئاتر؟ تئاتر به عنوان یک شکل از هنر نمایشی، نه تنها برای تفریح و سرگرمی استفاده میشود، بلکه میتواند به عنوان یک ابزار برای تأثیرگذاری بر روحیه و نگرش جامعه نیز به کار گرفته شود. در بسیاری از کشورها، تئاتر به عنوان یک شکل از هنر نمایشی، برای انتقاد از سیاستهای دولت و نظام استفاده میشود و به عنوان یک راه برای اعلام نظرات و ایدههای جدید، شناخته شده است.
تئاتر به عنوان یک شکل از هنر نمایشی، بسیاری از مردم را به خود جذب میکند و در سراسر جهان، بازیگران در تئاترهای خود، داستانهای مختلف را به نمایش میگذارند. تئاتر به عنوان یک شکل از هنر نمایشی، به عنوان یک راه برای بیان احساسات و ایدهها، شناخته شده است و باعث میشود تماشاگران به دنیای داستان و نقشهای بازیگران فرو برند و احساس کنند که خود در داستان حضور دارند.
جمعبندی
تاریخچه تئاتر بخش مهمی از تاریخ بشر را روایت میکند زیرا آبشخور آن به آغاز تمدن بشری باز میگردد. جایی که برای نخستین بار گونه انسان بنا به دلایل الاهیاتی و راضیی کردن خدایان دست به ایجاد نمایشهایی داستانمحور زد. باری این هنر در طول تاریخ رشد چشمگیری کرد و اکنون در جایگاهیست که میتوان آن را یکی از اصیلترینِ هنرها دانست. در این مقاله به بررسی اجمالی تاریخچه تئاتر پرداختیم.
ثبت ديدگاه